Od stycznia do marca 2023 r. nasza szkoła brała udział w ogólnopolskim programie edukacyjnym Narodowego Banku Polskiego dla środowisk szkolnych „Złote Szkoły NBP”. Tegoroczna edycja przebiegała pod hasłem „Poznajemy bank centralny”.
Drużynę Ambasadorów Edukacji Ekonomicznej stanowili: koordynator mgr Anna Zapotoczna-Urbaniak, mgr Katarzyna Wyrobek, Krzysztof Pniaczek kl. 2a, Tomasz Strzęp kl. 2a, Kacper Kraj kl. 2d, Veronika Batura kl. 2e, Patrycja Knap kl. 2e, Alicja Mierzwa kl. 2e, Joanna Plewa kl. 2e.
Drużyna opracowała pomysły na wykonanie 3 zadań, które następnie przeprowadzono w szkole. Były to: lekcja z ekonomią, debata szkolna i warsztat uczniowski. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółową relacją z projektu.
W III edycji programu, pod kierunkiem p. Anny Zapotocznej-Urbaniak oraz p. Katarzyny Wyrobek wzięło udział 81 uczestników w obydwu warsztatach.
W dniu 17.03.2023 roku, zrealizowano warsztat w formie stacjonarnej w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Nowym Targu. Warsztat prowadzili członkowie Drużyny Ambasadorów Edukacji Ekonomicznej a opiekunem merytorycznym była p. Anna Zapotoczna-Urbaniak.
Tytuł pierwszego Warsztatu to „Sezamie otwórz się -bank centralny otwiera skarbiec” jego celem było poznanie przez uczniów podstawowych informacji o Banku Centralnym Rzeczpospolitej Polskiej. Uczestnicy podczas trwania warsztatów poznali funkcje, zadania, organy banku centralnego w Polsce. W dalszej części warsztatu uczestnicy korzystali z raportu rocznego za rok 2021 NBP. Warsztaty przyjęły formę escape roomu połączoną z grą symulacyjna. Wszystkie zadania opierały się na inteligencji i logice uczestników oraz umiejętnym szukaniu odpowiedzi na pytania.W szkole wyznaczono jedną salę w której odbywały się warsztaty. Wygląd sali: na ścianach zamieszczono informacje o banku centralnym (funkcje, zadania, organy, rebus dotyczący nazwiska Prezesa NBP). Na ławkach szkolnych rozłożono książki o różnej tematyce (m.in. podróżnicze, atlas Polski, historyczne) oraz włączono laptop i specjalny program, który napisał jeden z Ambasadorów (Krzysztof Pniaczek). Pod blatem jednej z ławek znajdował się przypięto szyfr cezara. Gra polegała na tym , by odpowiedzieć na pytania zadawane przez program oraz złamać szyfr do skarbca z pieniędzmi. W obsłudze tego warsztatu brało udział czterech ambasadorów. Wymieniali się zadaniami wraz z każdą nową wchodząca grupą uczestników. Zadania ambasadorów: powitanie uczestników, wyjaśnienie zasad obowiązujących w sali na czas trwania warsztatów, pomoc techniczna (przy programie, laptopie) oraz nagrywanie filmu dokumentującego potyczki każdej drużyny.Każda grupa była witana słowami „ Wyobraźcie sobie, że w Polsce jest rok 2025, byliście dobrze prosperującymi przedsiębiorcami ale inflacja osiągnęła pułap wenezuelski. Z braku środków do życia zostaliście rabusiami i macie zamiar obrabować bank . Musicie złamać tajne zabezpieczenia najwyższego szczebla, opracowane przez najlepszych specjalistów”. Informacje, które przekazywano po powitaniu dotyczyły narzędzi które mają być użyte (laptop, książki, notatki na ścianach) oraz wskazano gdzie jest skarbiec. Specjalny program został napisany w języku Python I bibliotece graficznej PyQT 5, w którym uczestnicy mieli odpowiadać na kolejne pytania (pytania i odpowiedzi są w załączniku). Do każdego pytania musieli wpisać poprawną odpowiedź a następnie kliknąć przycisk sprawdzający czy ich odpowiedź jest poprawna. W przypadku poprawnej odpowiedzi program odblokowywał dla uczestników kolejne pytanie. Do każdego pytania były dwie podpowiedzi, pierwsza, która odblokowywała się po 100 sekundach, i druga która odblokowywała się po 150 sekundach. Pierwsza podpowiedź zazwyczaj nakierowywała uczestników na to gdzie powinni szukać, natomiast druga podawała przybliżoną lokalizację odpowiedzi na pytanie. Po odpowiedzeniu na wszystkie zagadki , w formie ostatniej zagadki program podawał uczestnikom hasło do skarbca (kłódki z szyfrem).W skarbcu znajdowały się banknoty o różnych nominałach z opłatka. Każda grupa uczestników po wygranej miała szanse wypowiedzenia się na temat gry w której brali udział. Ambasadorzy byli również otwarci na uwagi dotyczące strony technicznej escape roomu. Warsztat trwał 4 godziny lekcyjne.
Drugi warsztat odbył się 21.03. 2023 roku. Tytuł warsztatu to „Gra planszowa – co wiemy o banku centralnym?” Celem warsztatów było sprawdzenie wiedzy z podstaw przedsiębiorczości oraz zapoznane uczestników z podstawowymi informacjami o NPB, monetach, banknotach, inflacji. Pierwszym krokiem, który wykonali Ambasadorzy Edukacji Ekonomicznej było stworzenie pytań do wielkoskalowej gry planszowej. Następnie wykonanie 12 plansz z cyframi i liczbami oraz plansz META i START o wymiarach około 40 x 40 cm. Do każdej planszy z cyfrą/ liczbą przyporządkowano zestaw od 1 do 2 pytań (pytania z gry znajdują się w załączniku) . Osoba rzucająca kostką zanim ruszyła na dane pole musiała odpowiedzieć na pytanie. Jeśli nie odpowiedziała poprawnie to nie mogła ruszyć dalej. Do gry potrzebna była duża kostka oraz nagrody dla osób które dotarły do mety. Nagrodami były czekoladowe monety. Każdy z uczestników miał szanse wypowiedzenia się na temat gry i wiedzy , którą udało mu się sprawdzić lub zdobyć. Gra trwała cały dzień od 8.20 do 15.00 i cieszyła się dużym powodzeniem.
17 marca 2023 r. mgr Katarzyna Wyrobek w ramach przedmiotu wiedza o społeczeństwie przeprowadziła jedna z lekcji projektowych. Lekcja była realizowana w sali informatycznej zapewniającej dostęp do komputerów i łącza internetowego. Uczestniczyło w niej 13 uczniów z klasy drugiej. Temat lekcji brzmiał: Narodowy Bank Polski przestaje być dla nas tajemnicą.
Cel lekcji brzmiał: Posługując się poznanymi na lekcji zasadami funkcjonowania Narodowego Banku Polskiego wyjaśniasz na przykładach ich zastosowanie w praktyce. Natomiast cele lekcji sformułowane w języku ucznia (tzw. kryteria sukcesu) były następujące: wyjaśniasz na czym polegają zadania NBP; wyjaśniasz, jak funkcjonują organy NBP: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej, Zarząd NBP; układasz i rozwiązujesz proste kazusy dotyczące funkcjonowania Narodowego Banku Polskiego; interpretujesz znaczenie podnoszenia i obniżania stóp procentowych dla gospodarki. Pytanie kluczowe brzmiało: W jaki sposób działania Narodowego Banku Polskiego wpływają na nasze życie codzienne? Do metod pracy zaliczały się: metody eksponujące: prezentacja, metody podające: wykład problemowy, metody problemowe: układanie i rozwiązywanie kazusów.
Do narzędzi IT wykorzystanych w czasie lekcji w sali informatycznej należały: Platforma GSuite, Aplikacja Google Classroom, Aplikacja Google Dokumenty, Aplikacja Google Prezentacje, Aplikacja Pixton.
Po wyjaśnieniu celów lekcji, uczniowie zalogowali się na swoich kontach na szkolnej platformie GSuite i przeszli do Aplikacji Google Classroom. E Classroomie dedykowanym klasie 2d zamieściłam wcześniej materiały potrzebne do lekcji: prezentację multimedialną, Ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, roboczy plik, w którym uczniowie mieli wpisywać treść rozwiązywanych zadań.
Po przedstawieniu najważniejszych zasad funkcjonowania Narodowego Banku Polskiego i jego organów, uczniowie zostali poproszeni o ułożenie kazusów wraz z odpowiedziami na podstawie Ustawy o Narodowym Banku Polskim. W pliku w Classroomie znajdowała się jej treść i wyróżnione dla każdego ucznia fragmenty, w tym kreatywnym zadaniu mogli też użyć przepisów prawnych, które ich zainteresowały. Przykładowe kazusy brzmiały: Kazus: W Radzie Polityki Pieniężnej nastąpiło opóźnienie i nie może ona zdać sprawozdania Sejmowi. Czy mogłaby ona złożyć sprawozdanie Sejmowi w późniejszym terminie niż Rada Ministrów złoży projekt ustawy budżetowej? Odpowiedź: Zgodnie z Art. 12. ust. 1 Rada Polityki Pieniężnej musi złożyć sprawozdanie Sejmowi w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, równocześnie z przedłożeniem projektu ustawy budżetowej przez Radę Ministrów. Dlatego nie może ona złożyć sprawozdania w późniejszym terminie.
Kazus: Bank X miał kryzys związany z wypłacaniem przez dużą ilość osób wielu banknotów 500 złotowych. Czy może ubiegać się o udzielenia kredytu refinansowego w złotówkach przez NBP? Odpowiedź: Tak, banki mają możliwość ubiegać się w NBP o kredyt refinansowany w złotówkach w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych. (pozostałe przykłady zostały zamieszczone w pliku „Kazusy ułożone przez uczniów w czasie lekcji”) Następnie uczniowie prezentowali swoje propozycje i odpowiedzi na nie.
Ostatnią częścią lekcji była interpretacja działań Banku Centralnego polegająca na analizie narzędzia, jakie stanowiła tabela zawierająca dane o podwyżce stóp procentowych na przestrzeni 2021 i 2022 r. i jej wpływ na zachowanie inwestorów oraz nasze zachowania konsumenckie.
W czasie podsumowania lekcji uczniowie ułożyli pytania, które znalazły się w Formularzu Google służącym do utrwalania materiału z lekcji. Jedno z pytań brzmiało: Czym jest NBP i jakie ma prawa? 1. Jest prywatnym bankiem i przysługuje mu prawo do emisji walut innych niż złote oraz udzielania kredytów dla innych banków; 2. Jest instytucją państwową, znaną jako Centralny Bank Polski, i przysługuje mu wyłączne prawo do emisji pieniądza (PLN) oraz ustalania i do realizowania polityki pieniężnej; 3. Jest bankiem spółdzielczym, świadczącym usługi dla mieszkańców wsi i mniejszych miast, posiada wyłączne prawo do udzielania kredytów dla mieszkańców wsi i mniejszych miast; (pozostałe pytania zostały zamieszczone w załączniku: Narodowy Bank Polski - pytania utrwalające - Formularze Google)
Opinie o zajęciach były bardzo pozytywne, uczniowie docenili wiedzę jaką zdobyli o funkcjonowaniu Narodowego Banku Polskiego i możliwość wykorzystania jej w praktyce w planowaniu inwestycji oraz wydatków podejmowanych w domu, ćwiczenie kreatywne polegające na możliwości ułożenia kazusów oraz wykorzystanie narzędzi IT spotkało się z bardzo pozytywnym odzewem.
23 marca 2023 r. klasy 2F (30 uczniów), 3D (10 uczniów), 2A (22 uczniów) uczestniczyły w debacie pt. „Poznajemy bank centralny - ocena skuteczności funkcjonowania Narodowego banku Polskiego.” Dwa tygodnie wcześniej uczniowie w ramach lekcji wiedzy o społeczeństwie, przypomnieli sobie zasady dobrej debaty, zapoznali się z zasadami funkcjonowania NBP, przeanalizowali dane statystyczne dotyczące wskaźników makroekonomicznych oraz rozpoczęli przygotowywanie merytorycznych argumentów do debaty, która miała dotyczyć oceny funkcjonowania NBP i instrumentów polityki pieniężnej. W czasie debaty po prawej stronie sali zasiadali uczniowie, którzy wykazywali skuteczność działań podejmowanych przez NBP w zakresie realizacji jego podstawowego zadania, skuteczność polityki pieniężnej, wzmacnianie złotego . Po lewej stronie Sali zasiadały osoby, które zwracały uwagę na mogące pojawić się problemy, funkcjonowanie gospodarek strefy euro w obliczu kryzysu gospodarczego oraz porównanie roli Europejskiego banku Centralnego i Narodowego Banku Polskiego.
Każdy spośród 62 uczestników debaty mógł zaprezentować swoje stanowisko - od bardzo ogólnych stwierdzeń, aż po bardzo precyzyjne wskaźniki i analizy procesów gospodarczych. Oto kilka wypowiedzi uczestników debaty:
„- Posiadanie własnej waluty jest o tyle dobre że nie grozi nam tzw. efekt cappuccino. Czyli wykorzystania przez handlowców zmiany waluty do podwyższenia cen. Na przykład we Włoszech kawa z mleczną pianką, która wcześniej kosztowała 1000 lirów, po reformie zaczęła kosztować 80 eurocentów lub nawet 1 euro, tj. prawie dwa razy więcej. Dowodem na "efekt cappuccino" są nasi sąsiedzi - nie tylko Niemcy, ale także Litwini i Słowacy - którzy narzekają na ceny u siebie i szturmują polskie stacje paliw i sklepy przygraniczne w poszukiwaniu tańszych towarów”. „- Europejski Bank Centralny zapewnia stabilność gospodarczą, ponieważ umożliwia rządowi lepsze planowanie na przyszłość, wspólna waluta sprzyja przedsiębiorcom dzięki temu, że ogranicza niepewność i zachęca ich do inwestowania. Inwestorzy chętniej lokują inwestycje i prowadzą transakcje z krajami o wyższej wiarygodności, co z kolei przynosi korzyści obywatelom, ponieważ zapewnia im lepszy i szerszy dostęp do zatrudnienia”.W wypowiedziach oceniających przedsięwzięcie pojawiały się same pozytywne opinie, wielu uczniów po raz pierwszy było uczestnikami debaty, doceniali wagę rzeczowych argumentów i wiedzę niektórych kolegów wykraczającą ponad poznany materiał.
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 
