Matura z relaksem
Stres to nie tylko trudna sytuacja, która wywołuje w nas niepokój czy poczucie zagrożenia. To także reakcja naszego organizmu na zdarzenia zakłócające równowagę psychiczną.
Przeżywanie stresu bywa różne. Niektórzy pocą się nadmiernie, inni mają pustkę w głowie. Dzieje się tak dlatego, że stres działa zarówno na ciało jak i na psychikę. Przed maturą irytowały mnie rady najbliższych, by wyjść na spacer. Uważałam takie działania za marnowanie czasu. Nie ma gorszego myślenia! Dobry stan zdrowia, siły witalne, duża energia życiowa - z tymi przymiotami dużo łatwiej poradzić sobie ze stresem.
Nie bez znaczenia jest wsparcie otoczenia. Gdy czeka nas jakiś ważny egzamin, może rozmowa o pracę, dobrze jest podzielić się swoimi obawami z kimś bliskim. Warto również wspomnieć, iż człowiekowi pewnemu siebie stres towarzyszy znacznie rzadziej.
Jak reagujesz na stres? Każdy człowiek na swój sposób radzi sobie ze stresem. Na ogół koncentruje się na problemie, na emocjach lub na unikaniu. Skupiając uwagę na problemie, poszukuje się jego przyczyn i metod na rozwiązanie sprawy. Jeśli boisz się decydującego egzaminu, zastanów się z czego ten strach wynika: z niewiedzy, niskiej samooceny, czy presji towarzystwa?
Niektórzy twierdzą, że pomaga im koncentracja na emocjach. Nie rozwiązują w ten sposób problemu, ale krzyk i płacz przynoszą im ulgę, pozwalają ochłonąć. Daje to najlepszy efekt, gdy jest wstępem do innych, bardziej racjonalnych poczynań.
Najgorszą reakcją jest podejmowanie działań zastępczych. Technika unikania ogranicza negatywne odczucia, lecz nie rozwiązuje problemu. Nasze szanse pozytywnego zaliczenia egzaminu z pewnością nie wzrosną, gdy czas poświęcony na naukę spędzimy w dyskotece.
Pomóż sobie samWiemy już, że należy dbać o sprawność psychiczną i fizyczną, by lepiej radzić sobie ze stresem. Ale to bardzo ogólne stwierdzenia. Co zrobić w konkretnej sytuacji? Jak się zrelaksować? Techniki są różne. Można zastosować rodzaj autoanalizy. Należy się wtedy skoncentrować na konkretnej stresującej sytuacji z przeszłości. Czy to co mogliśmy utracić było rzeczywiście cenne, czy może rozpaczaliśmy nad błahostką, przysłowiowym mlekiem?
Powinniśmy sobie przypomnieć jak poradziliśmy sobie z tamtą sytuacją i czy nasze reakcje przyniosły pożądane efekty. Tak określamy własny sposób na redukcję stresu. Nawet porażki dostarczają istotnych doświadczeń, które można ( i należy!) wykorzystać przy następnej okazji. Matura to przecież dla wielu dopiero pierwszy krok w dorosłe życie.
Ten długofalowy program powinno się zakończyć oceną własnych możliwości. Można spisać swoje wady i zalety, a następnie przyrównać obie listy i wyciągnąć wnioski. Porównanie nie jest do końca obiektywne. Większość ludzi nie docenia własnych możliwości i kompetencji. Warto jednak pamiętać, że pozytywny obraz własnej osoby ułatwia radzenie sobie ze stresem.
Stress outGdy jednak damy się zaskoczyć, nie panikujmy. Najlepiej wówczas zastosować doraźne sposoby radzenia sobie ze stresem, a więc rozładować napięcie. Reakcje są zazwyczaj spontaniczne. Bardziej porywczy ludzi trzaskają drzwiami, krzyczą, rzucają tym co mają pod ręką. Wtedy pozbywają się nagromadzonej energii. Inni chwytaj ą za słuchawkę i wyżalają się przyjaciółce, czy koledze. Jeszcze innym pomaga ciepła, aromatyczna kąpiel przy ulubionej muzyce.
Nikt nam jednak nie postawi wanny z pianką na środku sali egzaminacyjnej. Na przyszłym pracodawcy nie zrobi najlepszego wrażenia rzucanie w niego czym popadnie, a o telefonie do przyjaciela możemy w ogóle zapomnieć. Co wtedy?
Kilka głębszych oddechów, łyk schłodzonej wody powinny przynieść ulgę dla ciała. Na psychikę zadziała pozytywne myślenie. Spróbujmy trochę mniej konwencjonalnie. - Ktoś napisał na kartce: „Kto narysował tego wspaniałego konia na suficie?” i podał komuś z sąsiedniej ławki - wspomina Hanka z Bydgoszczy. Po kolei, oderwani od pracy licealiści patrzyli z zaciekawieniem w sufit szukając konia, którego oczywiście nie było. - Bardzo nas to wtedy rozbawiło i rozluźniło - dodaje Hania.
Pedagog z jednej z zachodniopomorskich szkół zaleca swoim podopiecznym równie ciekawą firmę relaksacji. Tuż przed egzaminem radzi wyobrazić sobie członków komisji w zabawnych sytuacjach. Nie będziemy przecież odczuwać lęku przed krasnoludkami czy gumisiami.
7 przykazań W broszurze „Stres pod kontrolą. Program edukacyjny dla maturzystów”, wydanej przez Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej autorstwa Katarzyny Kosińskiej-Dec podano 7 przykazań radzącego sobie ze stresem:
Dbaj o ciało, dbaj o psychikę
Nie gardź wiedzą
Nie daj się zaskoczyć - przewiduj skutki aktualnej sytuacji i przygotuj się na nie
Korzystaj z pomocy innych
Nie bój się fizjologicznych objawów stresu
Znajdź swój sposób na wyhamowanie emocji
Dobrze przeżyty stres działa na twoją korzyść
To działa! Spróbujcie sami.
Dominika Bromberek
zuz, 20.04.2004
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 
